Ekran Süresi Aşımında Alarm Zili: Genç Neden 'Kalmayı Seçiyor' ve Koçvari Çözümler
- Irmak C
- 9 Eki
- 2 dakikada okunur
Merhaba Koçvari Ebeveyn Yaklaşımı bültenimin değerli okuyucularım! Ben koç, eğitmen, danışman Irmak Cankul.
Bugün, neredeyse her evde yaşanan, ancak çözümü en zor görünen konuya, gençlerin bilgisayar, tablet ve cep telefonu başında geçirdiği ekran süresi aşımına odaklanıyoruz.
Ekran süresi kısıtlamaları getirmek, teknolojik cihazlara el koymak veya sürekli uyarmak... Geleneksel yöntemler genellikle çatışmayla sonuçlanıyor. Çünkü bu tepkiler, asıl sorunu gözden kaçırıyor: Genç, ekran başında kalmayı neden 'seçiyor' ve bu seçimin altında yatan değer ihtiyacı nedir?
Koçvari ebeveynlik ise burada devreye girer: Kısıtlamak yerine anlamaya çalışmak ve genci çözümün mimarı yapmak. Ekran, gencin aidiyet, eğlence, öz yeterlilik veya kaçış gibi hangi temel değer ihtiyacını karşılıyor?
Sorumluluğu Gence Veren Güçlü Koçvari Sorular
Gencin öz disiplinini ve zaman yönetimini geliştirmesi için onu düşünmeye sevk edin. Unutmayın, çözümü siz değil, o bulmalı:
Değerleri Keşfetme Soruları: "Ekranda kalmayı seçmek sana hangi duyguyu/ihtiyacı veriyor? Bu duyguyu ekran dışında daha sağlıklı yollarla nasıl yaşayabilirsin?"
Farkındalık Soruları: "Oyun bittiğinde veya telefonunu kapattığında kendini nasıl hissediyorsun? Bu duygu uzun vadede sana ne katıyor?"
Planlama ve Çözüm Soruları: "Bu hafta ekran süresini daha dengeli kullanmak için hangi somut iki adımı atabilirsin? Bu kararına ne zaman ve nerede başlayacaksın?"
Öz Yansıtma Soruları: "Derslerine ve uykuna daha fazla zaman ayırdığın bir haftada hayatın nasıl görünürdü?"
Eylem Planının Mimarı Olmak: Dengenin Kurulması
Koçvari ebeveynlik, kuralları dikte etmez, anlaşmaya ve uygulamaya odaklanır. Çözüm, genci dijital hayatının lideri yapar:
Ortak Kural Belirleme: Gencinizle birlikte bir aile dijital sözleşmesi hazırlayın. Süreyi değil, etkinliği ve zaman dilimlerini konuşun (Örn: "Yemekte veya ders çalışırken ekran yok").
Alternatif Değer Çözümleri: Ekranın karşıladığı ihtiyacı (aidiyet, eğlence vb.) belirleyin ve bu ihtiyacı karşılayacak gerçek hayat etkinlikleri önerin (Örn: Bir spor kulübüne katılmak, yeni bir hobi edinmek).
Hata Payı Bırakma: Genç kuralı ihlal ettiğinde, hemen cezalandırmak yerine durumu "Öğrenme Fırsatı" olarak ele alın. "Sözleşmeye uymamanda sana ne engel oldu? Gelecek sefer neyi farklı yapabiliriz?" diye sorun.
Model Olma: Unutmayın, en büyük ders sizin davranışınızdır. Siz sürekli telefonunuzdaysanız, koyduğunuz kuralın inandırıcılığı olmaz. Siz de kendi ekran sürenizi dengeleyin.
Siz bu hafta, çocuğunuzla ekran süresi hakkında konuşurken "kısıtlama" yerine hangi "değer keşfetme" sorusunu kullanmayı deneyeceksiniz?
Yorumlarda paylaşarak bu önemli konudaki deneyimlerinizi aktarın ve diğer ebeveynlere ilham verin.
Gelecek yazımızda görüşmek üzere!
Sevgilerimle, Koç, Eğitmen, Danışman Irmak Cankul.
